خیلی از دانش آموزان و داوطلبان کنکور در ابتدای راه با این سوال روبرو می شوند: درس خواندن با دی وی دی خوب است یا نه؟
یادگیری به معنای فراگیری دانش و مهارت‌هایی است که از طریق تعامل میان معلم و دانش‌آموزان ایجاد می‌گردد. یادگیری همه روزه اتفاق می‌افتد و معلم، یادگیرنده، روش و همچنین محتوای آموزشی تعاملی بین این دو را در بر می‌گیرد.
تاریخچه ویدیو آموزشی
امروزه استفاده از تکنولوژی در مدارس و اداره‌ها و برای افراد مختلف بسیار رایج شده است و در عین حمایت از آموزش و یادگیری، به توسعه دانش نیز کمک می‌کند.
استفاده از ویدئو در یادگیری _به عنوان یکی از بارزترین جلوه‌های تکنولوژی آموزشی _ موضوع جدیدی نیست. تاریخ استفاده از اولین ویدئوها به زمانی برمی‌گردد که مدرسان قدیمی برای ارائه مثال‌هایی از تبلیغات شرکت‌های تجاری از پروژکتورهای ۱۶ میلی‌متری استفاده می‌کردند.
ویدیوهای درسی
ویدئو به عنوان ابزاری که کلاس درس را تغییر می‌دهد، در طی زمان چرخه منحصر به فردی از تغییرات را طی کرده است. در دهه ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ گرایش به فیلم‌های تلویزیونی بیشتر شد، در دهه ۱۹۸۰ از نوارهای ضبط شده فیلم استفاده می‌شد و در دهه ۱۹۹۰ نیز ویدئوکنفرانس‌ها، دوربین‌های فیلم‌برداری و لوح‌های فشرده ویدئویی به صورت قابل‌توجهی توسعه یافتند. در سال ۲۰۰۰، دی‌وی‌دی‌ها و ویدئوهای آنلاین _که مشهورترین آنها ویدئوهای سایت یوتیوب است_ و همچنین فیلم‌برداری با تلفن‌های همراه هوشمند رواج یافتند.
درس دادن با دی وی دی
طی یک نظرسنجی سالانه از معلمین در مورد رسانه و تکنولوژی، مشخص شد که میزان استفاده از محتوای ویدئویی از سال ۲۰۰۷ همه ساله در حال افزایش است. نتایج سال ۲۰۱۰ نشان می‌دهد ۶۸% از معلمان معتقدند محتوای ویدئویی، بحث‌های کلاسی را شبیه‌سازی می‌کند. ۶۶% از آنها نیز بر این باورند که ویدئو انگیزه دانش‌آموزان را افزایش می‌دهد. ۶۱% معتقدند دانش‌آموزان استفاده از ویدئو را ترجیح می‌دهند. ۴۲% نیز بیان داشته‌اند که ویدئو دستاوردهای دانش‌آموزان را مستقیما تحت تاثیر مثبت قرار می‌دهد. به صورت کلی می‌توان گفت نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد افزایش استفاده از ویدئو، یادگیری دانش‌آموزان را افزایش می‌دهد.
درس خواندن با دی وی دی
علاوه بر این، محققان در مطالعه دیگری طی سال ۲۰۰۸ با تمرکز بر روی ارائه‌های ویدئویی و استراتژی آموزش دریافتند که ۷۳% از کسانی که به آزمون‌های یادگیری پاسخ صحیح داده‌اند، دانش‌آموزانی هستند که از ویدئوها استفاده کرده‌اند. علاوه بر این، ۳۱٫۵% از دانش‌آموزان ویدئوها را پیش از شروع تدریس در کلاس می‌بینند، ۷۲%، از ویدئوها برای انجام تکالیفشان استفاده می‌کنند، ۷۲%، از ویدئوها برای ایجاد آمادگی در امتحاناتشان بهره می‌برند، ۶۳% از آنها موافقند که ویدئوها برای کمک به معلمان مفید هستند و ۳۸% معتقدند که ویدئوها به بالا رفتن نمرات درسی کمک می‌کنند.
تاثیر دی وی دی بر یادگیری
یکی از پژوهشگران در زمینه ارائه‌های ویدئویی در سال ۲۰۱۲ بیان می‌دارد ویدئوها زمانی موثر هستند که در راستای افزایش اطلاعات محتوایی واحدهای آموزشی به کار گرفته شوند و با استفاده از یک نظرسنجی دانش‌آموزی میزان تاثیر این ویدئوها اندازه‌گیری گردد. این مطالعه نشان می‌دهد از نظر اکثریت دانش‌آموزان، ویدئوها در کمک به دروسی که آنها شرکت کرده بودند، مفید واقع شده‌اند.
علاوه بر این، با وجود این که محتوای آموزشی نوشتاری سریع‌تر طراحی می‌شود و استفاده از آن برای دانش‌آموزان راحت‌تر است، دانش‌آموزانی که استفاده از محتوای آموزشی نوشتاری را ترجیح می‌دهند، از ویدئوهای ضبط شده نیز استفاده می‌کنند.
نظر دانش آموزان چیست؟
در راستای بررسی دقیق تغییرات و کاربردهای نوین ویدئوهای آموزشی، در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ در یکی از دانشگاه‌های معتبر فیلیپین بر روی ۵۷ دانش‌آموز سال اول و سوم، ۴۷ دانش‌آموز سال دوم و ۶۲ دانش‌آموز سال چهارم مطالعه‌ای انجام شد که هدف آن در وهله اول ارزیابی تاثیر ویدئو بر یادگیری دانش‌آموزان و در وهله دوم تعیین تفاوت‌های احتمالی موجود در میزان این تاثیر بر یادگیری دانش‌آموزان دختر و پسر در پایه های تحصیلی مختلف بود.
نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان‌دهنده تاثیر بالای استفاده از ویدئو بر فرآیند یادگیری دانش‌آموزان است. در گروه‌بندی دانش‌آموزان براساس جنسیت، هیچ تفاوت قابل توجهی در میزان تاثیر ویدئو بر یادگیری دانش آموزان وجود ندارد. درواقع می‌توان گفت دانش‌آموزان دختر و پسر دید یکسانی نسبت به تاثیر ویدئو به عنوان یک ابزار کمک آموزشی دارند.
به طور مشابه مطالعه دیگری که بر روی سن و جنس دانش‌آموزان تمرکز کرده بود، دریافت که جنسیت تنها در میزان اعتماد دانش‌آموزان در استفاده تکنولوژی تاثیرگذار است. با این توضیح که دانش‌آموزان دختر در مقایسه با دانش‌آموزان پسر، با اطمینان بیشتری از تکنولوژی استفاده می‌کنند.
از طرف دیگر، در گروه‌بندی براساس پایه تحصیلی، تفاوت‌های معناداری در تاثیر ویدئو بر قوه ادراک دانش‌آموزان دیده می‌شود. این تفاوت‌ها با نگاه به نتایج بدست آمده از تاثیر ویدئوها بر دانش‌آموزان پایه‌های اول و سوم در مقایسه با دانش‌آموزان پایه چهارم به خوبی نمایان می‌گردد. درواقع می‌توان گفت بجز پایه دوم، این تفاوت میان همه دانش‌آموزان پایه‌های پایین‌تر با دانش‌آموزان قدیمی وجود دارد.
نتبجه گیری
در پایان ایم موضوع که درس خواندن با دی وی دی خوب است یا خیر، این توضیح لازم است که دانش‌آموزان پایه‌های پایین‌تر تمایل بیشتری به یادگیری مباحث از طریق ویدئو به صورت کلی یادگیری بصری دارند. درواقع دید این دو گروه نسبت به کاربرد ابزار دیداری در آموزش متفاوت است. مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۱ نیز وجود این تفاوت‌ها را در پایه‌های تحصیلی مختلف تصدیق می‌کند. علاوه بر این، این واقعیت از نظر تجربی هم به اثبات رسیده است.
با تمام این اوصاف محققان معتقدند لازم است تا مطالعات بیشتر و با جامعه آماری بزرگتری در این زمینه انجام گیرد.
منابع
[۱] Hahn, E. (2012, February).
[۲] Benguet State University College of Nursing, La Trinidad, Benguet
[۳] Galletly, R. (2012). The effective design of supplementary video resources for postgraduate academic writing classes, academia.edu. 7-10
[۴] Ghulam Murtaza, R. M. (2011). ibid
[۵] The American Public Broadcasting System’s (PBS) annual teacher survey on media and technology
[۶] Brecht, H.D. et al (2008) Enabling Comprehensive Teaching Strategy: Video Lectures, Journal of Info Tech, Edu