درس خلاقیت موسیقی یکی از دروس تخصصی کنکور هنر است که به طور معمول هر سال ۲۰ سوال مربوط به آن در آزمون میآید. البته نکته مهم درباره این درس اینجاست که هیچ منبع مشخصی برای سوالات این درس وجود ندارد و هر سال کتابی از طرف سازمان سنجش برای آن معرفی میشود که خیلی کامل و کاربردی نیست. همین نکته باعث میشود تا دانشآموزان معمولا برای پیدا کردن منابع دقیق و کامل به مشکل بر بخورند.
باید توجه داشت درس خلاقیت موسیقی برای کسانی که متقاضی رشته موسیقی یعنی زیر گروه پنج هستند، ضریب ۴ و برای سایر افراد ضریب ۱ دارد. البته با این وجود نباید از تاثیرات این درس برای سایر متقاضیان غافل شد، زیرا که مباحث آن محاسباتی است و به سادگی با یادگیری روش تستی آن و محاسبه آن میتوانید به سوالات این درس پاسخ دهید.
در مقابل برای دروسی مثل خلاقیت تصویری که عمده سوالات آن درک تصویر است تضمینی برای صحیح بودن پاسخها وجود ندارد و ممکن است پاسخ مورد نظر داوطلب با درک طراح سوال متفاوت باشد. همچنین با توجه به اینکه دروس محاسباتی در رشته هنر بخش کمتری از سوالات را شامل میشوند، فرصت خوبی هستند برای بالا بردن درصد موفقیت. داوطلبان این رشته هم معمولا از این دروس عبور میکنند و سراغ سوالات و درسهایی میروند که کمتر به تحلیل و محاسبه نیاز داشته باشند. پس با این حساب درس خلاقیت موسیقی به شدت میتواند در موفقیت داوطلب کنکور گروه تخصصی هنر تاثیر گذار باشد.
طبق بررسی که در خصوص سوالات کنکورهای سالهای قبل انجام شده، به طور معمول هر سال بین ۴ تا ۵ سوال این بخش به تاریخ موسیقی شامل تاریخ ایران و جهان اختصاص دارد. همچنین ۲ تا ۳ سوال سازشناسی میآید که بیشتر محاسباتی است و سایر سوالات به مباحث تئوری موسیقی شامل صدا شناسی، علایم نگارشی، فواصل، ریتم، گام، هارمونی و تئوری موسیقی ایرانی اختصاص دارد که با تمرین و تست میتوان آنها را یاد گرفت.
منابعی که از سوی سازمان سنجش برای این رشته معرفی شده شامل موارد زیر است.
- کتاب خلاقیت موسیقی(معرفی شده از سوی سازمان سنجش): سال چهارم هنر (چاپ ۴۹۳۱)
- مبانی نظری و ساختار موسیقی ایرانی: رشته موسیقی
- شناخت سازهای ارکستر سمفونیک ۴ و ۲، رشته موسیقی
- سازشناسی ایرانی، رشته موسیقی
همچنین منابع کمکی که با توجه به تجربه داوطلبان سالهای گذشته و مشاوران تحصیلی معرفی میشود، در زیر آمده است.
- تئوری جامع موسیقی (کامران همت پور و حسن نساری) کانون فرهنگی آموزش
- آموزش خلاقیت موسیقی، «کتاب سبز» کانون فرهنگی آموزش
- تستهای طبقه بندی شده خلاقیت موسیقی (هیأت مؤلفان) «کتاب آبی» کانون فرهنگی آموزش
- تئوری بنیادی موسیقی (پرویز منصوری)
- تئوری موسیقی(مصطفی کمال پورتراب)
- فرم و طرح در موسیقی(رمی بنت)
- نظری به موسیقی (روح الله خالقی
- تاریخ مختصر موسیقی ایران (تقی بینش)
- درک و دریافت موسیقی (راجر کی مین)
- مجموعه کتاب های «هفت کنکور» کانون فرهنگی آموزش
نکات کلیدی درباره درس خلاقیت موسیقی
سطح درس موسیقی در کنکور سراسری سال به سال دارد بالا میرود، اما همچنان حتی مرور کنکورهای سالهای پیشین میتواند کمک کننده باشد. در کنکور دو سال اخیر از مبحث فراموش شده و گستردهی «علائم، اختصارات و اصطلاحات» دوباره سوال آمده است، که البته حضور این مبحث را میشد از کنکورهای کارشناسی ارشد سالهای اخیر حس کرد و این به ما گوشزد میکند که به عنوان متقاضی ورود به رشتهی موسیقی در دانشگاههای سراسری، مرور کنکورهای کارشناسی ارشد این رشته امری ضروری است.
در مبحث آکوردشناسی، دیگر سوالات مربوط به آکوردهای سه صدایی و چهارصدایی عادی تنها نیامده و طراحان به سمت مسائلی تخصصی در این مبحث رفتهاند (آکورد ششم ناپلیتن و آکوردهای پنج صدایی) که دانستن آن ها برای افرادی که متقاضی ورود به رشتهی موسیقی نیستند، کاملاً غیرضروری است.
فرم شناسی در هیچ سالی به اندازهی سال ۹۶ و ۹۵ در کنکور سراسری مطرح نشده است و چهار تا از سوالها را به خود اختصاص داده است که اهمیت این مبحث را نشان میدهد. سازشناسی غربی همچنان بیشترین تعداد سوالات را در بین مباحث از آن خود دارد. تلفیق مباحث سازشناسی «ایرانی» و «غربی» و «مدشناسی ایرانی» و «گامهای غربی» همچنان در هر مورد اما همان یک سوال خود را حفظ کردهاند.
در بررسی کنکور اخیر باید در نظر گرفت که امسال در هیچ یک از مباحث «تاریخ موسیقی» و «فواصل» سوالی مطرح نشده و در عوض ما شاهد حضور پررنگتر مبحث «شناخت مدهای ایرانی» بودیم.
بودجه بندی درس خلاقیت موسیقی در کنکورهای پنج سال گذشته
در برنامه ریزی کنکور سراسری استفاده از بودجه بندی ضروری است. زیرا بودجه بندی هر درس در کنکور سراسری تعیین کننده اهمیت آن درس یا مبحث است، پس میزان زمان اختصاص داده شده به هر درس را تعیین می کند. بودجه بندی برای داوطلبانی که زمان کوتاهی برای مطالعه دارند و می خواهند در کنکور سراسری نتیجه دلخواه خود را به دست آورند، کلید طلایی کارگشاست. از بودجه بندی کنکور سراسری برای تعیین مباحث پر تکرار در کنکور سراسری استفاده میشود. آگاهی از بودجه بندی کنکور سراسری باعث صرفه جویی در وقت و تمرکز روی مباحثی میشود که سوالهای بیشتری از آنها طرح میشود.
جدول بودجه بندی درس خلاقیت موسیقی برای کنکور هنر ۹۷
۹۶ | ۹۵ | ۹۴ | ۹۳ | ۹۲ | نام درس |
۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | نت شناسی |
۱ | ۰ | ۱ | ۱ | ۴ | فواصل غربی |
۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | فواصل ایرانی |
۲ | ۱ | ۲ | ۰ | ۲ | گام های غربی |
۱ | ۰ | ۱ | ۰ | ۰ | گام های کلیسایی |
۲ | ۳ | ۲ | ۲ | ۱ | مدشناسی ایرانی |
۴ | ۵ | ۴ | ۴ | ۳ | سازشناسی غربی |
۲ | ۱ | ۲ | ۲ | ۲ | سازشناسی ایرانی |
۰ | ۰ | ۰ | ۱ | ۴ | تاریخ موسیقی جهان |
۰ | ۰ | ۲ | ۱ | ۰ | تاریخ موسیقی ایران |
۰ | ۰ | ۲ | ۳ | ۳ | آکوردشناسی |
۱ | ۲ | ۲ | ۱ | ۰ | هارمونی |
۴ | ۴ | ۱ | ۳ | ۱ | فرم شناسی |
۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | فیزیک صوت |
۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | تعاریف ایرانی |
۱ | ۲ | ۰ | ۰ | ۰ | علائم، تعاریف و اختصارات |
۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ریتم و میزان بندی |
۱ | ۱ | ۰ | ۱ | ۰ | تلفیق سازشناسی |
۱ | ۱ | ۱ | ۱ | ۰ | تلفیق مدها و گام ها |
۲۰ | جمع |
تجربههای داوطلبان برتر از روش مطالعه درس خلاقیت موسیقی
یکی از موضوعات بسیار کمک کننده در کنکور استفاده از تجربیات دیگران و مطالعه روش درس خواندن آنهاست. در زیر با چند مورد از تجربیات این افراد آشنا میشویم.
زینب بندلی: رتبهی ۸ منطقهی ۲ (سال ۱۳۸۹)
مطالعه کتابهای رشتهی موسیقی دوره هنرستان مانند کتاب ساز شناسی هنرستان را پیشنهاد میکنم که برای مبحث سازشناسی و تاریخ موسیقی بسیار مفید بودند. در کنار کتابهای درسی هنرستان موسیقی(هم ایرانی و هم کلاسیک) که بسیار ضروری هستند، کتاب تئوری بنیادی موسیقی «پرویز منصوری» در فهم مباحث موسیقی هم بسیار راه گشاست.
فاطمه کرمینیا: رتبهی ۴ شاهد (سال ۱۳۹۱)
رفتن به کلاس، خلاصه کردن مباحث تاریخی موسیقی و استفاده ازجعبهی لایتنر، عامل موفقیت من در این درس بود.
سوران نعیمی: رتبهی ۶ منطقهی ۳ (سال ۱۳۹۰)
تماس مستقیم با موسیقی مانند نواختن یک ساز یا دسته کم شنیدن با دقت آن تاثیر عمیقی بر یادگیری این درس دارد.
محمدصالح رحیمینسب: رتبهی ۹ منطقهی ۲ (سال ۱۳۹۰)
نواختن ساز باعث شد مباحث تئوری بیشتر برای من قابل درک شوند.
حسام دارایی بافی: رتبهی ۷ منطقهی ۱ (سال ۱۳۸۹)
مطالعهی جزوهی مدرس، بلافاصله بعد از تدریس وی و تکرار منظم مطالب تا نزدیک زمان کنکور روش سودمندی برای رسیدن به درصد بالا است.
علی دائمی: رتبهی ۳ منطقهی ۲ (سال ۱۳۸۹)
درس خلاقیت موسیقی احتیاج به مطالعهی کاملاً مفهومی و عمیق دارد و دورههای متوالی برای جلوگیری از فراموشی مطالب بهخصوص تاریخ موسیقی بسیار لازم است.
مهسا پورحسینی: رتبهی ۲ منطقهی ۲ (سال ۱۳۸۹)
کسب اطلاعات در مورد سازها و نوازندهها و همچنین آهنگسازان برجستهی جهان و آثارشان بسیار مهم است.
ارغوان عبدالملکی: رتبهی ۷ منطقهی ۲ (سال ۱۳۹۰)
تمرکز بر مباحث تئوری موسیقی برای کسانی که چندان با موسیقی آشنا نیستند کمک بسیار زیادی در کسب درصد خوب در این درس دارد.
مهرداد عباسیپناه: رتبهی ۱۰ منطقهی ۳ (سال ۱۳۸۹)
مطالعهی یک کتاب جامع که تمام مباحث مربوط به کنکور را شامل شود، راه مناسبی برای درک عمیقتر این درس است.
حسین مرواریدی: رتبهی ۲ شاهد (سال ۱۳۹۰)
مطالعهی بیوگرافی موسیقیدانان معروف ایران و جهان برای مبحث تاریخ موسیقی بسیار مفید است.
فیلم آموزشی بهترین منبع برای یادگیری درس خلاقیت موسیقی
با توجه به تجربه داوطلبان در سالهای گذشته به نظر میآید بهترین روش برای آموزش درس خلاقیت موسیقی یا یاد گرفتن سازها و کار کردن با آنها که قطعا وقت زیادی میگیرد یا آشنایی با این درس از طریق دیدن فیلم آموزشی است. حال اگر این فیلم آموزشی به صورت تخصصی برای کنکور هنر هم آماده شده باشد که چه بهتر. موسسه رهپویان دانش و اندیشه هم با همین هدف و با توجه به اینکه منابع این درس داوطلبان را سر در گم میکند مجموعهای ۲۰ جلسهای را آماده کردهاند که از طریق آن داوطلبان بتوانند به خوبی با این مبحث درسی و نکات تستی آن در کنکور آشنا شوند.
در این مجموعه مطالب تئوری موسیقی همراه با ارائه تصاویر و توضیحات در قالبی ساده روان ارائه میشوند. همچنین تدریس مفهومی جز به جز کتابهای درسی هنرستان موسیقی، آشنایی با سازهای جهانی و ایرانی همراه با صدا و تصویر، ارائه تستهای طبقهبندی شده در پایان هر مبحث آموزشی و حل تستهای تالیفی و کنکوری چند سال اخیر از دیگر بخشهای این مجموعه آموزشی تصویری است.
تدریس این دوره آموزشی را خانم سیما قبادی از اساتید برتر این حوزه بر عهده دارد.
مباحث جلسات به شرح زیر است :
شماره DVD | شماره جلسه | مبحث |
DVD 1 | جلسه ۱ | فیزیک صوت و مبانی موسیقی |
جلسه ۲ | وزن و ریتم | |
جلسه ۳ | فاصله ۱ | |
جلسه ۴ | فاصله ۲ | |
جلسه ۵ | گام (ماژور و مینور دیزدار) | |
جلسه۶ | گام (ماژور و مینور بمل دار) | |
جلسه ۷ | ادامه گام | |
جلسه ۸ | هارمونی (آکوردهای سه صدایی-چهار صدایی- پنج صدایی) | |
DVD 2 | جلسه ۹ | هارمونی (پیوند آکوردها و کادانس ها) |
جلسه ۱۰ | فرم در موسیقی و آشنایی با سبک های تاریخ موسیقی غرب۱ | |
جلسه ۱۱ | فرم در موسیقی و آشنایی با سبک های تاریخ موسیقی غرب۲ | |
جلسه۱۲ | سازشناسی ۱ | |
جلسه ۱۳ | سازشناسی ۲ | |
جلسه ۱۴ | سازشناسی ۳ | |
جلسه ۱۵ | سازشناسی ۴ | |
جلسه ۱۶ | دستگاه های موسیقی ایرانی ۱ | |
جلسه ۱۷ | دستگاه های موسیقی ایرانی ۲ | |
جلسه ۱۸ | دستگاه های موسیقی ایرانی ۳ | |
جلسه ۱۹ | اختصارات و نشانه ها در موسیقی | |
جلسه ۲۰ | حل تست های کنکور |
این مجموعه آموزشی را میتوانید از این طریق فروشگاه اینترنتی رهپویان خریداری کنید.