افزایش اعتماد به نفس در دوران کودکی، کلید حل مسائلی است که فرزندان ما در دوران نوجوانی و جوانی با آنها مواجه خواهند شد. یک روانشناس بالینی می‌گوید: کودکانی که از اعتماد به نفس بالایی برخوردارند می‌توانند چیزهای جدید را کشف کرده و برای انجام کارهای تازه ریسک کنند.
آنها همچنین قادرند هر روز با افراد متفاوتی آشنا شده و خود را با محیط سازگار کنند. علاوه بر این، اعتماد به نفس موجب می‌شود که کودکان در زمان وقوع پیشامدهای ناگوار، خیلی راحت با مسائل کنار بیایند و کمتر ضربه بخورند. اعتماد به نفس نقش بسیار مهمی را در زندگی اجتماعی و به خصوص تحصیلی کودک ایفا میکند.
داشتن سطح بالایی از اعتماد به نفس موجب برقراری بهتر و مؤثرتر ارتباطات در زندگی اجتماعی و تحصیلی کودک خواهد شد؛ اما اینکه شما به فرزندتان بگویید: «تو یک ستاره هستی» یا «کارت بسیار عالی است» برای ایجاد این سطح از اعتماد به نفس کافی نیست. شما به عنوان پدر یا مادر باید تلاش کنید تا کودکتان به خوبی از خودش شناخت پیدا کند. موارد زیر کمک میکند تا در این مسیر بهتر عمل کنید.
تلاش را تحسین کنید، نه نتیجه!
زمانی که فرزند شما کاری را به انجام می‌رساند او را تشویق و تحسین کنید، اما در این تحسین بیش از اینکه نتیجه را مورد اهمیت قرار دهید، بر تلاش او برای رسیدن به هدف تمرکز کنید. به او بگویید که بیشتر از اینکه نتیجه کارش اهمیت داشته این مهم است که برای رسیدن به نتیجه با تمام توانش تلاش کرده و از هیچ کوششی دریغ نکرده است.
به طور مثال به جای اینکه بگویید: «آفرین! نمره خیلی خوبی گرفتی!” به او بگویید: “آفرین! به خاطر تلاشی که برای کسب این نمره کردی به تو افتخار می‌کنم.» به او این اطمینان را بدهید که تالش برای بهترین بودن از بهترین بودن مهم‌تر است. به او بیاموزید که به نتیجه کار فکر نکند و از تمام توان و زمانی که در اختیار دارد استفاده کند.
این کار نگرانی ناشی از نرسیدن به نتیجه مطلوب را کاهش می‌دهد و اعتماد به نفس فرزندتان را بالا می‌برد. اگر دائما به او انگیزه تلاش و کوشش بیشتر بدهید، فرزندتان با جرئت و اعتماد به نفس بیشتری برای رسیدن به هدفی که دارد تلا میکند و از اینکه با یک نتیجهی نامطلوب ارزش تالشش از بین برود هراسی نخواهد داشت؛ بنابراین همیشه برای تالش، بیشتر از نتیجه ارزش قائل باشید.
شما مدل اعتماد به نفس فرزندتان هستید
برای داشتن یک کودک قوی، پیش از هر چیزی لازم است که خودتان اعتماد به نفس بالایی داشته باشید. این شما هستید که با رفتارتان، و نه صرفا ً با گفتار، می‌توانید برای کودکتان الگویی از علاقه مندی به مطالعه، به ایده پردازی و به کار و تلاش باشید. فرزند شما در رفتارش اغلب از شما سرمشق می‌گیرد. اگر شما بتوانید در تمام امور با اعتماد به نفس و قوی عمل کنید، قطعا ً بهترین راهنما برای او خواهید بود.
او به شما نگاه میکند و مانند دستگاه ویدئو، اعمال و حرکات شما را ضبط کرده و عینا ً آنها را اجرا میکند. اگر شما خوب حرف بزنید و به شکل مؤثری با دیگران ارتباط برقرار کنید، فرزند شما نیز بسیار سریع‌تر از انتظار شما به گروه‌های مختلف اجتماعی وارد شده و با اعتماد به نفس راه والدینش را ادامه خواهد داد.
در مقابل، اگر شما همیشه از جمع فرار کنید، برای مطرح کردن عقایدتان دچار شک و تردید باشید، در جمع ساکت و گوشه‌گیر باشید و جسارت شرکت در اجتماع را نداشته باشید، هرگز نمی‌توانید از فرزند خود توقع اعتماد به نفس بالا داشته باشید؛ بنابراین اگر خودتان جسارت کافی ندارید با مطالعه بیشتر، سعی در بهبود خود به عنوان بهترین الگو برای فرزندتان داشته باشید. یادتان باشد که شما اولین و بهترین الگو برای فرزندانتان خواهید بود.
انتقادپذیر بودن را به فرزندتان آموزش دهید
برای اینکه کودکی قوی و جسور داشته باشید، باید یک پازل پنج هزار تکه‌ای را تکمیل کنید. وقتی او درباره یکی از کارهایش انتقادی را دریافت میکند باید بداند که انتقاد تنها یک قطعه از این پازل است و ۴ هزار ۹۹۹ قطعه دیگر برای اینکه او به خودش افتخار کند وجود دارد.
به فرزندتان بیاموزید که وقتی کسی او را مورد انتقاد قرار می‌دهد به این معناست که برای او ارزش قائل است و معتقد است که فرزند شما توانایی انجام بهترین و کاملترین کارها را دارد. نباید اجازه دهید انتقاد اطرافیان موجب تضعیف روحیه فرزندتان شده و اعتماد به نفس او را کاهش دهد.
کودکی قوی، گلی نیست که یک شبه جوانه بزند و شکوفا شود. برای این کار شما راه طولانی و پرپیچ و خمی پیش رو دارید؛ بنابراین کودکتان را برای دوران نوجوانی و جوانی‌اش آماده کنید. به جزئیات رفتار فرزندتان دقت کنید و او را با اعتماد به نفس و جسور تربیت کنید.
مترجم: پرستو عسکری
منبع: شماره ۲۲۳ مجله آزمون